8 июн. 2017 г.

Հինդի - Այբուբեն

Հնդկերեն գրավոր լեզուն կազմված է երկու համակարգից՝ գրաֆիկա և դևնագրի այբուբեն: Դևնագրի այբուբենը բացի հնդկերենից օգտագործվում է նաև սանսկրիտում, այն լայն տարածում ունի նաև հյուսիսային Հնդկաստանի ժողովուրդների մոտ: Հարավային Հնդկաստանում այն չի օգտագործվում: Հինդի լեզվի հիմքում ընկած է սանսկրիտը՝ աշխարհի հնագույն լեզուներից մեկը: Հնդկերենում գրում և կարդում են ձախից աջ՝ ինչպես հայերենում: Հինդի լեզվում կա 12 ձայնավոր և 36 բաղաձայն: Այս լեզվում գոյություն ունեն միայն փոքրատառեր: Բառամիջում ձայնավորների փոխարեն օգտագործվում են հատուկ նշաններ, որոնք կոչվում են մատրաներ: Յուրաքանչյուր ձայնավոր ունի կարճ և երկար արտասանություն:
Օրինակ՝ इ - Ի, ई - Ի՜

Ձայնավորներ.
अ - ը
आ - ա՜
इ - ի
ई - ի՜
उ - ու
ऊ - ու՜
ए - է
ऐ - է՜
ओ - օ

औ - օու՜
अं - ըն
अः - ըհ
ऋ - րի


Բաղաձայներ.
क - կ 
ख - քհը
ग - գ
घ - գհը
च - ճ
छ - չ
ज - ջ
झ - ջհը
ट - տ
ठ - տհը
त - տ
थ - թհը
ड - դ
ढ - դհը
द - դ
ध -դհը
ण - ն
न - ն
ङ - նգը
ञ - նը
प - պ
फ - փ
ब - բ
भ - բհը
म - մ
य - յ
र - ռ
ल - լ
व - վ
श - շ
ष - շա
स - ս
ह - հ
क्ष - կշը



Քանի որ հինդի լեզուն բաղկացած է ոչ միայն գրաֆիկայից այլ նաև դևնագրի համակարգից ուստի այդ լեզվում կան տառեր, որոնք կառուցվում են այբուբենից վերցված տառի և կետի օգնությամբ: Այդ տառերն են՝
ज़ - զ
ग़ - ղ
ख़ - խ
ड़ - ր
ढ़ - ռհը
फ़ - ֆ

Մատրաներ.
  • आ - ा
  • इ - ि
  • ई - ी
  • उ - ु
  • ऊ - ू
  • ए - े
  • ऐ - ै
  • ओ - ो
  • औ - ौ
  • ऋ - ृ
Ստորև տրված են բաղաձայներն ու նրանց միացյալ գրելաձևերը.


Այս ցանկում իհարկե բոլոր հնարավոր դեպքերը չեն (կան հարյուրավոր միացյալ տառեր), բայց եթե հասկանաք այս աղյուսակի մեխանիզմը(հարմար բառ չգտա :Դ), կկարողանաք պարզել և մնացածինը...:




12 сент. 2015 г.

Սովորում ենք հինդի - 2

Բարի լույս - Suprabhaat सुप्रभात ( Սուպրաբհաաթ )
Բարի գիշեր - Shubha Ratri शुबहा रात्रि (Շուբհա Ռատրի)
Առավոտ - Subah सुबह
Կեսօր - Dopahar दोपहर
Գիշեր - Raat रात

                                

Միշտ - Hamesha हमेशा (Հըմեշա)
Տխուր - Dukh दुख (Դուքհ)
Լաց - Rona रोना (Ռօնա)
Ծիծաղ - Hasana हसना (Հըսնա)
Ուրախ / Երջնիկ - Khushi ख़ुशी (Քհուշի)
Ժպիտ - Muskaan मुस्कान ( Մուսկաան)


Դուք գիտեք՞ հինդի - Kyaa Aapko Hindi Aati Hai?
Ես չեմ խոսում հնդկերեն - Main Hindi Nahi Bolta/Bolti Hoon
Ես սովորում եմ հինդի - Main Hindi Sikhta/Sikhti Hoon


Տես նաև.

11 авг. 2015 г.

Սովորում ենք հինդի - 1

Ինչ է ձեր անունը? - Aapka naam kya hai? - आपका नाम क्या है? (Ըպկա նամ կյա հե?)
Իմ անունը Ջոն է - Mera naam ___ hai - मेरा नाम ___ है (Մերա նամ _ հե)
Ինչպես եք? - Aap kaise hain? - आप कैसे हैं (Ապ կեիսե հեին?)
Ես լավ / վատ եմ - Main thik / bura hun - मैं ठीक / बुरा हूँ (Մե թհիկ / բուրա հուն)
Քանի տարեկան եք? - Aapke umr kya hai - आपके उम्र क्या है (Ըպկե ումր կյա հե?)
Ես ___ տարեկան եմ - Main ___ saal ka / ki hun - मैं ___ साल का / की हूँ (Մե __ սաալ կա / կի հուն)Որտեղից եք? - Aap kahan se hain? - आप कहाँ से हैं? (Ապ կըհն սե հեին?)
Ես ___ -ից եմ - Main ___ se hoon - मैं ___ से हूँ (Մե __ սե հուն)


Այո - haan (ha)
Ոչ - nehi (nah)


Շնորհակալություն - Shukriya, Dhanyavad
Օգնություն - Madad

 

Ես քեզ սիրում եմ
Mai tumase pyar karata hun (տղամարդը կնոջը)
Mai tumase pyar karati hun (կինը տղամարդուն)


 

- Pyar - սեր
հոմանիշներ -
- Ishq - սեր
- Mohabbat - սիրել
- Dholna - սիրելի



14 июл. 2015 г.

Ջալեբի - Հնդկական քաղցրավենիք

Հնդկական խոհանոցը հայտնի է ոչ միայն անսովոր և համեղ ուտեստներով, այլ նաև աներևակայելի համեղ քաղցրավենիքներով:Դրանցից է այս համեղ քաղցրավենիքը, որը կոչվում է ջալեբի:
Այս նյութով ձեզ կսովորեցնեմ ջալեբի պատրաստելու եղանակը:
.

 Բաղադրիչներ
  1. Խմորի համար
  • 400 գ ալյուր
  • 400 մլ ջուր
  • 0.5 ճաշի գդալ սոդա
  • 1 գդալ մածուն կամ յոգուրտ
  • 2 գդալ մաննի
     2.  Օշարակի համար
  • 0.5 կիտրոն
  • 2 բաժակ շաքարավազ
  • 1 բաժակ ջուր
Պատրաստման եղանակը.

1. Խմորի պատրաստումը - Ամանի մեջ լցնում ենք ալյուրը, սոդան, մածունը և մաննին, ապա աստիճանաբար լցնում ենք ջուրը ու խառնում:












2. Ստացված խմորը պետք լինի փխրուն:
 Հետո խմորը ծածկում ենք սրբիչով, ու դնում մի տաք տեղ: Խմորը այդպես պետք է մնա ամենաքիչը 2 ժամ:












3. Օշարակի պատրաստումը - Մի այլ կաթսայի մեջ լցնում ենք շաքարավազը, ջուրը և կիտրոնի հյութը: Ապա եփում ենք այնքան, որ շաքարը լուծվի:












4. 2 ժամից հետո կարող ենք խմորը նորից խառնել, և լցնել մի բարակ ծայր ունեցող շշի մեջ(ես լցրել եմ մեծ կետչուպի շիշը):












5. Այժմն պետք է խմորը՝ թավայի մեջ շրջանակների ձևով լցնել: Ասեմ որ թավայի մեջ պետք է լինի 2 սմ ձեթ:












6. Շրջում ենք անյքան, որ երկու կողմն էլ թեթևակի կարմրի:


7. Ապա դնում ենք օշարակի մեջ, թողնում 10-15 վայրկյան:












8. Սկուտեղի վրա փռում ենք անձեռոցիկներ, որի վրա էլ շարում ենք պատրաստի քաղցրավենիքը:






Ահա այսպիսի տեսք ունի իմ առաջին պատրաստած ջալեբին:


Տես նաև - Ռասգուլա , Լադու

3 июл. 2015 г.

Ավանդույթները և Սովորությունները

  • Հնդիկները սովորություն ունեն տաճար մտնելուց առաջ կոշիկները հանել: Ի դեպ՝ շատ հնդիկներ հյուր գնալիս նույնպես կոշիկները հանում են, որը դիտվում է որպես տանտիրոջը հարգելու նշան:  

  • Կինն իրավունք չունի ձեռքով բարևել, դա վիրավորանք է համարվում: Նրանք ափերը միացրած՝ դեպի ծնոտն են տանում գլուխը խոնհարելով ասում են "Նամաստե"(ողջ եղեք) բառը: Տղամարդիկ կարող են ձեռքով բարևել` ի նշան բարեկամության:

  • Հնդկաստանում ընտանեկան միջավայրում ընդունված չէ շնորհակալություն հայտնել միմյանց: Եթե ընտանիքի անդամներից մեկը ինչ-որ բան է նվիրում մյուսին, ապա պետք է ասել "Ինչ գեղեցիկ է", "Ես վաղուց էի երազում սրա մասին", բայց ոչ մի դեպքում չասել "շնորհակալություն":

  • Հնդիկը ծաղիկ սիրող ժողովուրդ է: Նա իր լավագույն ցանկություններ, բարեմաղթությունները ծաղիկով է արտահայտում: Հյուրերին ընդունում և ճանապարհում են արևադարձային գույնզգույն և վառ ծաղիկներ մատուցելով: Բայց ծաղիկը մատուցում է ոչ թե փնջով, այլ որպես ծաղկեշղթա, որը "մալա" է կոչվում:

"Մալա"
  • Կան շարժումներ, որոնք տեղացիները կարող են ընդունել որպես վիրավորանք: Չի կարելի ցուցամատով ցույց տալ որևէ ուղղությամբ, չի կարելի զգացմունքներ ցույց տալ ուրիշների ներկայությամբ, օրինակ, գրկել, համբուրել հասարակական վայրում:

26 июн. 2015 г.

Հնդիկ կնոջ ազգային հագուստը

Հնդկական սարի հին ժողովրդկական տարազներից է, որ նորաձևությունը պահպանվում է գրեթե 5000 տարի:


Հնդիկ կանանց կյանքի պայմանները շատ տարբեր են` կան լիության ու շքեղության մեջ ապրողներ, կան աղքատության ու կարիքի մեջ տառապողներ, կան եվրոպական կրթություն տսացած կանայք և նույնիսկ անգրագետներ: Չնաայած այս ամենին ու սոցիալական տարբեր աստիճանների վրա գտնվելուն, հնդիկ կանանց մոտ կա մի ընդհանրություն.
Դա տարազն է…


Հնդիկ կինը սարին կրելու հարցում զարմանալի հետևողական է: Եվրոպական հագուստների նկատմամբ նրա անտարրբերությունը պետք է բացատրել սարիի առավելությամբ: Սարին զարմանալի սազում է հնդկուհուն և նրան տալիս է վայելուչ ու գեղեցիկ գծագրություն:


Կարողանալ կրել սարի նշանակում է կարողանալ կտորը պտտեցնել մարմնի վրա այնպես, որ ճպահանջվի ոչ մի ամրակալ: Այսինքն կտորկը հագուստի ձևով կրել այնպես, որ կարիք չլինի ոչ մի ամրակալների:


Համաշխարհային համբավ վաստակած սարին զարմանալի պարզ հագուստ է: Այն ընդհամենը հինգից վեց մետր երկարության և մոտ մեկ մետր լայնության մի ամբողջական գործվածք է, որի պատրաստման համար դերձակի մոտ գնալու անհրաժեշտությու ընդհանրապես չի զգացվում, քանի որ այդ գործվածքի ծայրերը կարվում են:


Հնդկական սարին բաղկացած է ոչ թե մեկ, այլ երեք կտորներից` վերնաշապիկից, այսպես ասված բլուզից, շրջազգեստից և երկար կտորից, որի մի ծայրը փաթաթում են ազդրին , իսկ մյուսը` ուսերին:


Հնդկուհիները կարողանում են վարպետորեն միևնույն սարին իրենց մարմնի վրա փաթաթել շուրջ տասը ձևով: Եվ այս ամենը կատարելով ամեն օր, նրանք առանց հայելուն նայելու կարող են հանգիս տանից դուրս գալ: Սարին այնքան հարազատ ու անբաժանելի մասնիկ է հնդկացիների համար, որ նարանք ասումե են, թե իրենց աղջիկները <<ծնվում են սարիով>>:

Կինը և երեխան սարիով
1924 թ.

Սարին գործում են ավանդական եղանակներով օգտագործելով դեղինը, կարմիրը, վարդագույնն ու սպիտակը: Եթե հնդկուհուն ձանձրացրել է հին սարիի գույնը, ապա նա կարող է դա փոխարինել մեկ այլ գույնով, այսինքն կարող է հինը ներկել մեկ այլ գույնի: Այդ սարին էլ հիմնականում ներկում են բնական միջոցներով:


Չնայած այն կրում են հիմնականում հինդուիզմին հետևողները, բայց նա հավասարապես գրավում է թե քրիստոնյային, թե մահմեդականրին և թե այլ կրոնի հետևողներին: 


Սարի կրելու եղանակը Հնդկաստանի տարբեր մասերում տարբեր է: Գույնից և նկարազարդումներից կարելի է տարբերակել, թե կինը որ քաղաքից է, որ ընտանիքից ու կաստայից: Հնդկուհու հմուտ աչքը անմիջպես կարող է տարբերակել դա:


Չնայած բոլոր հնդկուհիները, անկախ կաստրաների և դասի, սարի են կրում, բայց նրանց որակի տարբերությունները շատ մեծ են: Սարի կա հասարակ չթից, սարի կա զարբաբից և մետաքսից: Եվ դա էլ արդեն կախված է այսպես ասած գնորդի քսակից: Այս գների տարբերության հետ միաժամանակ, ամեն մի սարի շոյում է մարդու աչքը իր գույներով: 


Հարսանեկան արարողության ժամանակ հնդկուհիները լինում են կարմիր զգեստով, որը խորհրդանշում է կյանքը: Պետք է նշել, որ վառ կարմիր սարիի միջից ամենագեղեցիկը ոսկեգույն թելորով պատվածն է, դա ամե­նակարևոր` հարսանյաց արարողության հա­մար նախատեսված հագուստն է :


Դեղին սարին լավագույն հագուստն է ցանկացած այլ արարողության ժամանակ:

 

Սպիտակը խորհրդանշում է թախիծն ու վիշտը:


Հարուստ ու լի զարդեղենի հետ համապատասխանում էր միայն միատոն սարին, որը զերծ էր մնում ճոխ զարդանախշերից: Եթե աղջիկը ծնունդով Հնդկաստանի արևմուտքից էր, ապա նա իրեն կարող էր թույլ տալ սարին ոտքից մինչև գլուխ զարդարել փղերի ու սիրամարգերի նկարներով: Իսկ եթե նա արևելքից էր, ապա նրան վատ ճակատագիր էր բաժին հասել, քանի որ նա պետք է կրեր վանդակավոր կտորներով սարի:


Հնդկուհին իր ազգային սարիի հետ հարմար է համարում կրել սանդալներ կամ էլ շատ փափուկ կոշիկներ, որոնք դրսից սովորոբար զարդարված են լինում գույնզգույն թելերով:


Հնդիկների հագուստը

Հագուստի և հարդարանքի հարցում, հնդիկների մոտ կարևոր դեր են խաղում կլիմայական պայմանները: Քանի որ կլիման Հնդկասատանում տաք է, ապա այս հանգամանքը թեթևացնում է նրանց վիճակը հագուստի հարցում: Եվ բյուջեի միայն մի մասն է հատկացվում դրան:


Իհարկե, երկրի տարազում կա մի ընդհանրություն, բայց առանձին շրջանների ու կրոնական առանձին խմբերի մեջ կա որոշ տարբերություն, մանավանդ սիկխեի ու փենջաբցիների միջև, որոնք կրում են զանազան գույնի չալմաներ:
Տարբեր ոճերի սարի
Զգեստավարման մեջ գերիշխում են <<սարի>>, <<դխոտի>> և <<կխադի>> հագուստները: դրանցից առաջինը` սարին, կանացի ժողովրդական տարազ է, երկրորդն ու երրորդը` տղամարդկանց:
Դխոտի

Սարի

30 мар. 2015 г.

Կրոնի մասին

Հնդկաստանում պետական կրոն չկա:
Հնդկաստանում լայն տարածում ունեն հետևյալ կրոնական ուղղությունները՝ հինդուիզմ (ներկայումս Հնդկաստանում ամենատարածված կրոնն է),բուդդայականություն, քրիստոնեություն և մահմեդականություն:


Հինդուիստական կամ հնդկական կրոնը, չնայած ընդունում է մեկ աստված, բայց իրականում այն եռամիասնական աստվածություն է, աստվածը 3 կերպ ունի՝ Բրահմա, Վիշնու, Շիվա պատկերումներով: Այս երրորդությունը հայտնի է տրիմուրտի անվան տակ:


Բրահմա աստվածը աշխարհի ստեղծողն է:

Բրահմա
Վիշնուն պահպանող աստվածն է, նրան դիմում են, որ իրենց պահպան լինի:

Վիշնու
Շիվան աշխարհի քանդողն է: Կործանող այս աստծուց հինդուիստները վախենում են և ծեսերով փորձում են սիրաշահել նրան, որ չզայրանա:

Շիվա
Բացի նշված աստվածներց կան այլ աստվածներ:
Հինդուիզմի կրոնական դավանանքից է նաև անասունների, գետերի և բույսերի պաշտամունքը: Անասունների պաշտամունքը մարմնավորողը կովն է, գետերինը՝ Գանգեսը, իսկ բույսերինը՝ հնդկական լատոս ծաղիկը:
Ըստ հինդուիզմի կանոնի՝ կով մորթելն ու նրա միսը ուտելը ծանր մեղք է:





Քրիստոնեությունը Հնդկաստան է թափանցել եվրոպացիների միջոցով, բայց հնդիկների շրջանում մեծ տարածում չի ստացել:

Հիսուս Քրիստոս
Քրիստոնյա հնդկուհի